کنترل کیفی QC
آموزش های کالیبراسیون و کنترل کیفی دستگاه های تصویربرداری پزشکی
زیر نظر سازمان انرژی اتمی
آموزش های تئوری و عملی آزمونهای کنترل کیفی دستگاه های اشعه ایکس پزشکی.
- تجهیزات رادیولوژی تشخیصی آنالوگ و دیجیتال
- فلورسکوپی
- آنژیوگرافی
- تک دندان ، پانورکس و سفالومتری
- ماموگرافی
بعد از گذراندن دوره و قبولی در آزمون ، مدرک اعطایی از سازمان انرژی اتمی صادر خواهد شد.
برای اطلاع از زمان و نحوه برگزاری کلاس ها می تئانید با تلفن شرکت تماس حاصل فرمایید و یا از طریق صفحات مجازی شرکت درخواست خود را اعلام نمایید.
فرآیند کنترل کیفی (QC) در سیستم های تصویر برداری پزشکی :
انتخاب تجهیزات :
کیفیت ، با انتخاب درست تجهیزات آغاز می شود . فیزیک پزشک های تشخیصی در حیطه های اجرایی ، تکنیکی ، کلینیکی آموزش می بینند و دارای برتری منحصر به فردی در ارزیابی تناسب تجهیزات تصویر برداری می باشند .
تجهیزات باید از توانایی ارائه کیفیت مطلوب برای کارهای تصویر برداری خاص مناسب باشند و از نظر ارزش کاری ، میزان دز و مدت زمان استراحت دستگاه ، هم برای بیمار و هم برای بیمارستان مقرون به صرفه باشد .
فیزیک بهداشت باید یکی از قسمت های جدا شدنی فرآیند انتخاب تجهیزات باشد . بیش از صحبت در مورد هر نوع وسیله ی تصویر برداری ، فیزیک بهداشت باید مجموعه ای از ویژگی های عملکردی که یک اظهار نظر باید بر اساس آن ها باشد را گرد آوری کند .
این ویژگی های پیشنهادی اساس تست های پذیرش که هنگام نصب دستگاه انجام می شوند را تشکیل می دهد . بنابر این باید با جزئیات نوشته شوند و تا حد امکان بنابر نوع تست انجام شده و نتایج مورد انتظار از آن ، اختصاصی باشد .
مراحل اجرایی که در این خصوصیات قید شده است ، باید نیازهای پیش بینی شده برای بهره برداری موفق از محل مورد نظر رادیولوژیست ها و تکنولوژیست ها بازتاب کند .
این ویژگی ها باید شامل الزاماتی در خصوص :
- ژنراتور (حداکثر ولتاژ،جریان،کنترل اکسپوژر اتوماتیک / کنترل روشنایی اتوماتیکAEC/ABCقدرت مجاز ، شکل امواج ، ورودی و …(
- مجموعه تیوپ اشعه ایکس ( اندازه نقطه ی کانونی ، آند و ظرفیت آن و سرعت خنک شدن آن ، زاویه هدف ، کولیماسیون و … )
- مجموعه ی پشتیبانی بیمار ( ابعاد ، وزن ، حرکات و … )
- بوکی ها و کرید ها
- گیرنده های تصویر و فیلم ها ( رزولوشن ، کنتراست ایجاد شده ، میزان دید ، عمق Bit ، محدوده دینامیکی توانایی عملکردی و … )
- سیستم نمایش
- سیستم های بایگانی
- وضعیت کنتری (فاصله منبع تاگیرنده ی تصویرSID،حرکات،موقعیت قرارگیری و… )
- وسایل جانبی(تعویض کننده ی فیلم،انژکتور،پردازشگرهای فیلم،وسایل حافظه جانبی و … )
این اطلاعات ممکن است برای کمک به بررسی تجهیزات حین فرآیند انتخاب مورد استفاده قرار گیرند .
کنترل کیفی :
به دنبال نصب و پذیرش ، تجهیزات باید برای تضمین کارکرد قابل اطمینان و پیوسته ، در دوره های مداوم کنترل شوند . این فرآیند بررسی دوره ای را کنترل کیفی(QC) می نامند . هدف تست های QC ثبت تغییراتی است که ممکن است در نتیجه ی افت قابل ملاحظه در کیفیت تصاویر و یا افزایش اکسپوز پرتو ایجاد شود .
برای مثال تصور می کند فردی تصمیم دارد سرعت اکسپوژر درونی تقویت کننده تصویر IIIERدر یک سیستم فلوروسکوپی را در100+30Ru/sec بر اساس تاریخچه ی عملکرد قابل قبول سیستم نگه دارد .
ما از روی تجربه می دانیم که اگر سرعت اکسپوزر به زیر مقدار حد اقل برسد ، رادیولوژیست متذکر می شود که تصاویر بیش از اندازه در حال نویزی شدن هستند و تکنولوژیست نیز از این موضوع شکایت می کند .
از طرف دیگر ما می خواهیم اکسپوزر را برای بیمارانمان در سطحی نگه داریم که با افزایش دز کیفیت تصاویر هم کمی بهتر شوند آنقدر باید دستگاه را تست کرد که به آن میزان تغییرات در IIIER برسیم بیش از آن که رادیولوژیست متذکر شود که تصاویر نویزی هستند .
دفعات انجام تست ها به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله :
- تنوع ذاتی فرآیند ها یا تجهیزات
- سن ، اعتبار و تعداد دفعات استفاده از دستگاه
برای مثال : با استفاده از یک دستگاه اندازه گیری غیر تهاجمی یک کیلوولتاژ ، میزان kn را اندازه گرفت .
برای اکثر تجهیزات رادیو گرافی این تست به صورت سالیانه انجام می شود . در ابتدای برنامه یQC باید توجه داشت که این تست را در ۴ تا ۶ ماه اول باید هر ماه انجام داد و در ۶ تا ۱۲ ماه بعد هر سه ماه یکبار انجام شود .
این کار باعث تجربه ی تکنولوژیست QC در انجام این اندازه گیری می شود و نیز باعث تعیین میزان تغییرات در داده های بدست آمده از یک ژنراتور خاص می شود . بعد از ۶ تا ۱۲ ماه فیزیک بهداشت ، با بررسی دقیق داده ها می تواند میزان پایداری عملکرد ژنراتور را تخمین بزند و همچنین به تعداد مناسب انجام این تست ها نیز می رسد .
اگر ژنراتور پایدار باشد ، آن وقت بررسی های سالیانه ممکن است مناسب باشد اما اگر تعمیرات قابل ملاحظه ای مشاهده شود ، آن گاه بررسی های بیشتری نیاز است مثلا هر سه ماه یا شش ماه یک بار .
به صورت خلاصه زمانیکه برنامه کنترل کیفی تعیین می شود اقدامات متعددی باید صورت گیرد از جمله :
- تعیین تعداد قسمت های پیشنهاد شده در نوشته جات
- انجام تست های بیشتر از مقدار پیشنهاد شده در زمان شروع برنامه ی QC : برای رسیدن به داده های اصلی با سرعت بیشتر کمک می کند .
- بازگشت به تعداد تست های پیشنهاد شده در نوشته جات بعد از ۶ ماه تا یک سال البته در صورتی که داده ها تغییرات را پشتیبانی کنند .
- در یک دوره ی پیش بینی شده بعد از انجام برنامه ی QC ، تعداد تست ها را کاهش بدهیم .
- نتایج QC را به صورت مداوم بررسی می کنیم و تعداد تست ها را دوباره مرور می کنیم .
این کار ها باید توسط یک فیزیک پزشک تشخیصی انجام شود و این امری ضروری است . تعداد تست ها بعد از خرابی یک جزء باید در دوره های زمانی مشخص افزایش یابد تا اثر بخشی اقدامات اصلاحی انجام شده را تایید کنند البته تعداد تست ها ممکن است به خاطر سن تجهیزات و افت اعتبار تجهیزات افزایش یابد .